enemy005Vorige maand schreef ik al een post over de uitstekende film Enemy met Jake Gyllenhaal in de hoofdrol(len). Enemy is een film die je aan het denken zet. Het is geen voor de hand liggende film, maar een film met een verhaal die je zelf in elkaar moet puzzelen. De film opent dan ook met een zin uit het boek The Double van José Saramago waar Enemy op gebaseerd is: ‘chaos is order yet undeciphered’. Aan de kijker dus de taak om alle informatie die film geeft op een rijtje te zetten.

Ik adviseer je niet verder te lezen indien je Enemy nog niet hebt gezien! Want: SPOILERS!

Ik heb Enemy nu gekeken met mijn theorie in mijn achterhoofd en de theorieën die ik heb gelezen op internet. Ik blijf bij mijn theorie dat Anthony, de acteur, echt is en een dissociatieve identiteitsstoornis – DIS voor het gemak – heeft en wanneer hij dissocieert dan is hij Adam, de saaie docent. Ik accepteer de theorie dat de film zich niet in chronologische volgorde afspeelt, maar ik kan me niet vinden in de theorie dat het auto ongeluk de oorzaak is van Anthony’s dissociatieve identiteitsstoornis.

Het is onwaarschijnlijk dat enkelvoudig trauma, zoals een auto ongeluk, DIS veroorzaakt of een trigger is voor het ontstaan van DIS. Mensen die langdurig trauma hebben meegemaakt, zoals misbruik en mishandeling in de kindertijd ontwikkelen DIS. Ik sluit niet uit dat het misschien wel gebeurt dat iemand DIS ontwikkelt na een auto ongeluk, maar het is onwaarschijnlijk. Voor mijn werk spreek ik regelmatig mensen die een auto ongeluk hebben meegemaakt, maar die mensen hebben geen DIS, maar ‘gewoon’ een posttraumatische stressstoornis of een acute stressstoornis. Er gebeuren zo vaak auto ongelukken. DIS heeft een lage prevalentie. Zou DIS dan niet veel vaker voor moeten komen?

enemy007Anthony’s moeder, gespeeld door Isabella Rossellini, verschaft de sleutel voor het ontcijferen van deze chaos. Adam gaat naar zijn moeder toe, gespeeld door Isabella Rossellini, en doet zijn verhaal over een dubbelganger. Zij lijkt niet erg verbaasd wanneer hij zijn vreemde verhaal doet. Waarschijnlijk omdat het niet de eerste keer is dat Anthony met zo’n vreemd verhaal komt aanzetten en zij weet dat hij psychische problemen heeft. Moeder praat ook tegen Adam alsof hij Anthony is. Zij verwijst naar zijn acteercarrière en zij dringt er op aan dat Adam van bosbessen houdt, terwijl het Anthony is die bosbessen eet.

enemy006Dan is er nog Helen, de zwangere vrouw van Anthony. Helen weet dat Anthony eerder vreemd is gegaan (met Mary?). Ook weet zij van Anthony’s psychische problemen af. Alleen denk ik dat zij in eerste instantie de ernst van zijn psychische klachten niet beseft totdat zij – 6 maanden zwanger van hun kind – Anthony als Adam tegenkomt en zich realiseert dat haar eigen man haar niet eens herkent. Helens wereld stort in en daarom zien we dat ze zo van streek is. Wanneer blijkt dat Adam zorgzamer is dan Anthony lijkt Helen zijn andere persoonlijkheid te accepteren. Ze vraagt naar zijn werkdag op school wanneer ze samen in bed liggen en we zien haar intiem zijn met Adam en niet Anthony.

Anthony, als Adam, lijkt zich te willen beteren en er te willen zijn voor Helen. Maar wanneer hij de sleutel van die seks club vindt, valt hij al snel terug in oude patronen en kan hij de verleiding niet weerstaan. Het aangaan van een monogame relatie met Helen, en de verantwoordelijkheden die daarbij komen, boezemt hem angst in en daarom ziet hij Helen als een grote spin.

enemy003Blijven nog een paar punten over: het auto ongeluk, de gescheurde foto en Mary. Adam zegt op een gegeven moment tegen zijn klas dat geschiedenis zich herhaalt. Misschien is het al vaker voorgekomen dat Anthony, als Adam, zich realiseert dat hij een dubbelganger heeft. Misschien heeft hij vaker een relatie gehad met Mary: voor zijn huwelijk en tijdens zijn huwelijk en daarom valt de ringafdruk op zijn vinger haar pas later op. Misschien na de zoveelste affaire zijn Helen en Anthony gescheiden en daarom heeft hij die doormidden gescheurde foto waar Helen eerst op stond. En daarom woont hij in die crappy flat en belt zijn moeder hem om te zeggen dat ze zich zorgen maakt om hem nadat ze zijn woning heeft bezocht. Misschien hebben we alleen maar fragmenten gekregen van de verschillende tijdslijnen. Het auto ongeluk is inderdaad gebeurd, maar niet op het moment dat in de film gepresenteerd wordt.

Meer over Enemy:
Recensie van Enemy
• Artikel: Wie is de vijand? En meer gedachtes over Enemy

Wat zijn jouw Enemy theorieën?

Gwen

Sinds 2011 aan het bloggen op Be Cool, Sodapop. Houdt van horror en '90s teen movies. In afwachting van Scream 6! Jessica Rothe is underrated. Volg mijn film avonturen op letterboxd. :)

Je houd misschien ook van..

9 reacties

  1. Zo had ik nog niet naar de film gekeken. Ik moet zeggen dat hij nu ineens een stuk interessanter is geworden. Al zou het mij niet verbazen dat het verhaal gewoon bedoeld is zoals ze het hebben laten zien. Misschien hadden ze wel als doel om de kijker zelf over de film na te denken zodat er verschillende theorieën ontstaan.

    1. Ik denk zeker dat dit een film is waarbij je als kijker je eigen conclusie moet trekken. Moet zeggen dat ik zelf ook deze richting op dacht. De dubbelganger is niet echt en dat wordt inderdaad duidelijk bij het bezoek aan z’n moeder. De spinnen staan voor z’n angst om gevangen te worden door vrouwen.

      1. Het was leuk om de film met voorkennis nog een keer te zien. De puzzelstukjes viel toen beter op zijn plaats. Al ben ik voorlopig wel even klaar met Enemy 😉

  2. Ik ben zo slecht in theorieën over films. Echt zó slecht. Kan dan ook niet anders doen dan de jouwe lezen en er (grotendeels) mee instemmen.

    Ik heb ‘Enemy’ al bijna een jaar geleden voor het eerst gezien en sindsdien (uiteraard) meerdere keren, waaronder twee maal in de bios. De film intrigeert me nog steeds. Prachtig, genuanceerd acteerwerk van met name Jake Gyllenhaal en Sarah Gadon.

    1. Dank voor je reactie! 🙂 Dit is zeker een film die intrigerend blijft. Al heb ik de laatste tijd zoveel over Enemy nagedacht dat ik de film weer even moet laten rusten zodat het niet zijn magie verliest.

  3. Dat is een verstandig besluit – zo blijft de film enigzins ‘fris’ 😉 Vond het in ieder geval erg leuk om je theorie te lezen.

  4. Gwen, bedankt voor je verhelderende ’theorie’. Het geeft jouw kijk op de film en lijkt mij aannemelijk. Ik vond het een bijzonder intrigerende film, maar kon er kop noch staart aan krijgen. Jij hebt mij toch een klein beetje geholpen. Merci!

    1. Leuk dat je je kan vinden in mijn theorie. Ben blij dat ik heb kunnen helpen! 🙂

  5. […] Meer over Enemy: • Wie is de vijand? En meer gedachtes over Enemy (2013) • Nog meer gedachtes over de film Enemy met Jake Gyllenhaal […]

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *